Cách AI Đang Thay Đổi Chính Phủ và Chủ Quyền Số

Sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo đang định hình lại cách các cơ quan chính phủ tiếp cận công nghệ, hợp tác và quản lý dữ liệu. Khi các cơ quan chạy đua tận dụng tiềm năng của AI, một câu hỏi quan trọng đã xuất hiện: Làm thế nào để khai thác sức mạnh AI mà không đánh mất quyền kiểm soát đối với dữ liệu và hệ thống phục vụ công dân, nhiệm vụ và quốc gia?

Sân chơi mới

CNTT chính phủ đã thay đổi căn bản. Trước đây, các vấn đề tồn tại trong từng “làn bơi” – mỗi bộ phận tự quản lý quy trình, hệ thống và dữ liệu của mình một cách độc lập. Ngày nay, các vấn đề giống như trận đấu bóng nước: linh hoạt, yêu cầu phối hợp đội ngũ, sự nhanh nhạy và hành động tập thể. Và nhân tố thay đổi cuộc chơi là Trí tuệ Nhân tạo.

Các sáng kiến AI hiện nay đòi hỏi sự hợp tác xuyên suốt các phòng ban và bên liên quan để kết hợp dữ liệu đa dạng, huấn luyện các mô hình ngôn ngữ lớn và tạo ra những insight phục vụ xây dựng chính sách, chương trình, vận hành và phân bổ nguồn lực ngày càng hạn chế.

Nhưng sự chuyển đổi này diễn ra đúng lúc chủ quyền số trỗi dậy như một mối quan ngại và cũng là ưu tiên chiến lược.

Chủ quyền số – khả năng duy trì lựa chọn, quyền kiểm soát và tính tự chủ đối với hạ tầng số, dữ liệu, phần mềm và hệ thống công nghệ – đang đứng ở giao điểm của an ninh quốc gia, niềm tin công chúng, quyền riêng tư, hiệu quả và khả năng phục hồi hoạt động.

Tốc độ phát triển nhanh chóng của AI đòi hỏi một phản ứng đồng bộ và tập trung để tận dụng lợi ích mà vẫn giảm thiểu rủi ro và điểm yếu.

Thực tế hiện tại

Với các ứng dụng được tăng cường AI, mô hình và khả năng mới liên tục xuất hiện trên thị trường, các cơ quan chính phủ đối mặt với áp lực lớn từ nhiều hướng để đổi mới nhằm cải thiện năng suất, hiệu quả và trải nghiệm công dân.

Các mối đe dọa an ninh dai dẳng và sự tăng trưởng dữ liệu không ngừng tạo thêm thách thức. Đồng thời, chính phủ phải thực hiện nhiệm vụ cốt lõi: duy trì niềm tin công chúng, bảo vệ dữ liệu nhạy cảm và “làm nhiều hơn với ít hơn.”

Câu hỏi không phải là có duy trì chủ quyền số hay không — mà là làm thế nào để củng cố nó mà không cản trở đổi mới.

Mỗi năng lực AI mới cần được đánh giá thận trọng:

Dữ liệu của chúng ta sẽ cư trú ở đâu? Ai có thể truy cập?
Điều gì xảy ra nếu mối quan hệ với nhà cung cấp xấu đi, hoặc một cơ quan pháp lý nước ngoài yêu cầu truy cập?

Một số tổ chức chính phủ triển khai các giải pháp “AI cục bộ” trong môi trường kiểm soát – từ hạ tầng on-premises bảo mật cho đến các hệ thống cách ly mạng – ưu tiên quyền kiểm soát trực tiếp đối với truy cập dữ liệu và bảo mật như nền tảng của chủ quyền dữ liệu và niềm tin công chúng.

Nguy cơ bị xói mòn

Tác động tích lũy từ các quyết định về nhà cung cấp trên toàn bộ hệ thống CNTT có thể làm xói mòn chủ quyền số, ảnh hưởng đến khả năng thực hiện nghĩa vụ quan trọng nhất của chính phủ: bảo vệ dữ liệu công dân và quốc gia, cung cấp dịch vụ, đảm bảo thành công nhiệm vụ và duy trì tính toàn vẹn của các dịch vụ công.

Nguy cơ này mở rộng vượt khỏi vấn đề công nghệ, chạm đến câu hỏi về khả năng hoạt động và liên tục nhiệm vụ.

Theo Báo cáo ECI Công Cộng Toàn Cầu (2025):

94% tổ chức khu vực công đang sử dụng ứng dụng GenAI, nhưng 92% thừa nhận tồn tại lỗ hổng trong bảo mật mô hình AI.
Chỉ 51% tin rằng họ có đủ kỹ năng để hỗ trợ các sáng kiến này.
83% đang quản lý nhiều môi trường Kubernetes®, mỗi môi trường gắn với các nhà cung cấp khác nhau, với quy trình bảo mật, mô hình giá và thách thức tích hợp riêng.

Điều này có nghĩa là gì?
Chính phủ đang chạy nhanh để áp dụng AI nhưng lại thiếu khả năng hoặc công cụ bảo mật cần thiết. Môi trường đa nhà cung cấp tạo ra sự phân mảnh và tăng nguy cơ mất kiểm soát. Khoảng cách giữa tốc độ áp dụng và năng lực vận hành có thể tạo ra “cơn bão hoàn hảo” để chủ quyền số bị xói mòn — khi cơ quan trở nên phụ thuộc vào nhà cung cấp mà thiếu khả năng tự bảo vệ, giám sát hoặc chuyển đổi khi cần.

Việc thuê ngoài hoặc chọn SaaS ban đầu có thể nhằm bù đắp thiếu hụt năng lực, nhưng nhanh chóng biến các đội CNTT thành người điều phối hợp đồng, thay vì là nhà xây dựng và đổi mới công nghệ. Điều này làm suy yếu tri thức nội bộ và khả năng linh hoạt — đặc biệt nguy hiểm khi giải pháp thuê ngoài thất bại hoặc khi căng thẳng địa chính trị đòi hỏi sự thay đổi nhanh chóng.

Con đường phía trước

Giải pháp không phải là từ chối đối tác hay né tránh đổi mới AI. Thay vào đó, cần một chiến lược lai cân bằng giữa năng lực nội bộ cốt lõi và chuyên môn bên ngoài hợp lý. Điều này bao gồm:

Duy trì quyền kiểm soát nội bộ đối với quản trị CNTT, kiến trúc kỹ thuật và vận hành. Đây là nền tảng của chủ quyền số và khả năng hoạt động liên tục.
Tận dụng đối tác bên ngoài một cách chiến lược, để bổ sung chứ không thay thế năng lực nội bộ.
Lựa chọn các đối tác hạ tầng cung cấp tự do lựa chọn phần cứng, linh hoạt hypervisor, khả năng đa đám mây và quản lý hợp nhất.

Trong bối cảnh các mô hình AI và mối đe dọa bảo mật thay đổi từng ngày, khả năng thích ứng nhanh trong khi vẫn duy trì quyền kiểm soát dữ liệu và hạ tầng không chỉ là thực hành CNTT tốt — mà còn thiết yếu để giữ vững niềm tin công chúng và sự toàn vẹn vận hành.

Lựa chọn chiến lược — không phải cô lập

Chủ quyền số trong kỷ nguyên AI không phải là tách biệt hoàn toàn — mà là duy trì khả năng lựa chọn chiến lược và quyền kiểm soát đối với những năng lực quyết định nhiệm vụ và nghĩa vụ với công dân, quốc gia.

Khi xem xét lại chiến lược CNTT cho “kỷ nguyên thể thao đồng đội” mới của công nghệ chính phủ, hãy tự hỏi:

Mối quan hệ với các nhà cung cấp đang tăng cường hay làm suy yếu chủ quyền số, khả năng bảo vệ dữ liệu nhạy cảm và ứng phó với mối đe dọa?
Chúng ta có thể tận dụng các mô hình AI mới mà không ảnh hưởng đến quyền riêng tư công dân?
Chúng ta có đang kiểm soát dữ liệu và hạ tầng theo cách bảo vệ được niềm tin công chúng, hay ngày càng phụ thuộc vào các nhà cung cấp có ưu tiên không phù hợp với sứ mệnh của tổ chức?

Câu trả lời sẽ quyết định liệu tổ chức của bạn có thể phát triển bền vững trong kỷ nguyên AI trong khi vẫn duy trì chủ quyền — yếu tố sống còn để thực hiện đúng các trách nhiệm được giao.

Sẵn sàng củng cố chủ quyền số?

Hãy nutanix.com/go/digital-sovereignty">tải eBook của chúng tôi về Digital Sovereignty để khám phá các chiến lược thực tiễn, dẫn chứng và hướng dẫn giúp tăng cường tính độc lập số của tổ chức — đồng thời tận dụng tối đa sức mạnh biến đổi của AI và hạ tầng hiện đại. Liên hệ với CSC Distribution để biết thêm chi tiết.